Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Erbo-de-sant-Jaume
Jacobaea vulgaris
Asteraceae Compositae
Autre noum : Erbo-de-sant-Jaques.
Nom en français : Séneçon jacobée.
Descripcioun :Planto pulèu grando que trachis, au nostre, dins li prado de basso mountagno. Fai uno enflourejado en pinceloun. Coumpara emé lou seniçoun-di-fueio-de-rouqueto forço coumun e qu'a de bratèio escartado, o emé l'erbo-de-sant-Jaume-bastardo que rèsto en plano e flouris mai tardié.
Usanço :L'erbo-de-sant-Jaume es uno planto empouisounanto que caup d'alcalouïdo pirolizidinico proun marrit pèr lou fege. En generau li bèsti l'esbrouton pas que recounèisson soun óudour. Lou dangié èi pulèu dins lou fen qu'aqui perd soun óudour, mai pas lis alcalouïdo. Lou mai estounant èi qu'èro utilisa pèr sougna li mau d'estoumac di chivau (sant-Jaume).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Jacobaea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Senecioneae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 25 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Prado umido
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Jacobaea vulgaris Gaertn., 1791
(= Senecio jacobaea L., 1755 )